Pakiet badań hormonalnych dla kobiet
Pakiet hormonalny kierowany jest do Pań odczuwających dolegliwości, których źródłem mogą być zmiany endokrynologiczne. Badania w nim zawarte pozwalają na określenie równowagi hormonalnej, zdiagnozowanie zaburzeń endokrynologicznych oraz dotykają procesów związanych z płodnością i przekwitaniem.
Pakiet badań hormonalnych dla kobiet obejmuje:
- TSH to hormon wydzielany przez przedni płat przysadki, odpowiada on za funkcjonowanie tarczycy. Hormony tarczycy odgrywają istotną rolę w cyklu miesiączkowym i wpływają również na płodność kobiet. Oznaczenie hormonu TSH zaleca się w także w sytuacji, gdy kobieta:
- ma rzadkie lub zbyt częste menstruacje
- miesiączki są bardzo obfite lub bardzo skąpe
- oraz wówczas, gdy stara się o dziecko lub, gdy wystąpiło u niej poronienie.
Schorzenia tarczycy są obserwowane ok. 5-krotnie częściej u kobiet (głównie w wieku rozrodczym) niż u mężczyzn. Zaburzenia czynności tarczycy podczas ciąży mogą być przyczyną wielu nieprawidłowości, zarówno u ciężarnej, jak i u płodu a później u noworodka.
- Prolaktyna (PRL), nieprawidłowy poziom tego hormonu może mieć związek z gruczolakiem przysadki. Wzrost poziomu PRL może nastąpić także pod wpływem licznych bodźców stresowych, wysiłku fizycznego, hipoglikemii (obniżenie stężenia glukozy we krwi).Hiperprolaktynemia (zbyt wysoki poziom prolaktyny) może być:
- przyczyną problemów z zajściem w ciążę ( z powodu np. braku jajeczkowania lub niewydolności ciałka żółtego),
- czynnikiem zwiększającym ryzyko poronień.
Oznaczenie stężenia PRL stanowi jedno z podstawowych badań w diagnozowaniu przyczyn braku miesiączki o podłożu hormonalnym.
*Stężenie PRL zmienia się w ciągu doby (najwyższe poziomy osiąga rano 4:00 – 7:00), oraz wzrasta pod wpływem spożycia posiłku zawierającego białko, dlatego zaleca się dwukrotne oznaczenie poziomu PRL: w godzinach rannych i południowych.
- FSH – hormon folikulotropowy, bierze udział w dojrzewaniu pęcherzyków Graafa i tym samym wpływa na procesy związane z płodnością. FSH oznacza się również w celu określenia początku menopauzy (w 3 dniu cyklu). Wartości powyżej 20 mIU/ml wskazują na znacznie obniżoną zdolność do zapłodnienia.
- LH – hormon luteinizujący /lutotropina/ wydzielany jest przez przysadkę, uczestniczy w regulacji cyklu miesiączkowego. Oznaczanie poziomu zarówno LH jak i FSH służy do różnicowania przyczyn zaburzeń miesiączkowania i jest pomocne w określeniu terminu owulacji. W prawidłowym cyklu stosunek LH/FSH jest zbliżony do 1 (z wyjątkiem jajeczkowania), w niewydolności podwzgórzowo-przysadkowej zmniejsza się do 0,5-0,6, po menopauzie zmniejsza się do 0,4-0,7, a w zespole policystycznych jajników wzrasta powyżej 1,5-3 IU/l=mIU/ml
- Estradiol – wskazaniem do oznaczenia są:
- zaburzenia cyklu miesiączkowego,
- substytucja hormonalna u kobiet w okresie pomenopauzalnym (określenie dawek i rodzaju przyjmowanych hormonów przed wdrożeniem i w trakcie przyjmowania),
- kontrola indukowanej lekami owulacji,
- zaburzenia okresu pokwitania,
- diagnostyka guzów wytwarzających estrogeny.
Badanie stężenia estradiolu w okresie okołoowulacyjnym jest jednym z pośrednich testów potwierdzających wystąpienia jajeczkowania w danym cyklu (wartości powyżej 82 pg/ml). Niskie poziomy estradiolu mają niekorzystny wpływ na układ kostny (mogą być przyczyną osteoporozy). Stosowanie terapii estrogenowej zmniejsza o 40% ryzyko złamań szyjki kości udowej, miednicy i kończyn, konieczny jest jednak ciągły monitoring poziomu estradiolu i FSH.
- Progesteron - dostarcza istotnych informacji o przebiegu procesu owulacji. Progesteron odpowiada za właściwe przygotowanie śluzówki na przyjęcie zarodka, utrzymuje ciążę, a spadek jego stężenia przy odpowiednio przygotowanym endometrium wywołuje miesiączkę. Proponuje się trzykrotne oznaczenie progesteronu we krwi między 4 a 11 dniem przed spodziewaną miesiączką. Suma stężeń powinna przekraczać 47,7 nmol/l